Łożyska 

ŁOŻYSKA KULKOWE ZWYKŁE
Łożyska kulkowe zwykłe jednorzędowe przyjmują siły promieniowe i osiowe. Mogą być również użytkowane przy dużych prędkościach obrotowych. Ze względu na wielorakie zastosowanie i korzystną cenę, łożysko kulkowe jest najczęściej stosowanym rodzajem łożyska tocznego. Zdolność do wychyleń kątowych łożyska kulkowego zwykłego jest stosunkowo nieznaczna. Łożyska kulkowe zwykłe uszczelnione nie wymagają dozoru i umożliwiają proste rozwiązania konstrukcyjne.


ŁOŻYSKA KULKOWE SKOŚNE

• Łożyska kulkowe skośne jednorzędowe są obciążalne promieniowo i osiowo, jednak siły osiowe przenoszą tylko w jednym kierunku. Są one nastawialne względem drugiego łożyska, które przejmuje obciążenie osiowe o przeciwnym zwrocie. Łożyska kulkowe skośne nie są rozłączne . Ich przydatność do wychyleń kątowych jest bardzo nieznaczna

• Łożyska kulkowe skośne dwurzędowe odpowiada pod względem budowy parze łożysk kulkowych skośnych jednorzędowych w układzie O. Łożysko może przejmować duże obciążenia promieniowe oraz obciążenia osiowe w obu kierunkach. Jest ono szczególnie przydatne dla łożyskowań, od których wymagane jest sztywne prowadzenie w kierunku osiowym. Zdolność do wychyleń kątowych jest bardzo nieznaczna. Wykonania podstawowe łożysk kulkowych skośnych dwurzędowych różnią się kątem działania i wykonaniem pierścieni łożysk.

ŁOŻYSKA DO WRZECION
Łożyska do wrzecion stanowią specjalne wykonanie łożysk kulkowych skośnych jednorzędowych, od których różnią się kątem działania, tolerancjami wykonaniem koszyka. Łożyska do wrzecion są szczególnie przydatne dla łożyskowań, od których wymaga się największej dokładności prowadzenia i zdolności do przenoszenia prędkości obrotowej. Główną dziedziną zastosowań tych łożysk są łożyskowania szybkoobrotowych wrzecion obrabiarek.

ŁOŻYSKA KULKOWE O STYKU CZTEROPUNKTOWYM
Łożyska kulkowe o styku czteropunktowym należą do łożysk kulkowych skośnych jednorzędowych. Przejmują duże obciążenia osiowe w obu kierunkach i nieznaczne siły promieniowe . Aby uzyskać nieznaczne tarcie, szczególnie przy dużych prędkościach obrotowych wymagane jest minimalne obciążenie osiowe. Pierścień wewnętrzny łożyska kulkowego jest dzielony. Z tego powodu daje się umieścić dużą liczbę kulek. Pierścień zewnętrzny z wieńcem kulek i połówki pierścienia wewnętrznego mogą być oddzielnie zabudowywane. Wychylenie kątowe łożyska jest bardzo nieznaczne.

ŁOŻYSKA KULKOWE WAHLIWE
Łożysko kulkowe wahliwe jest łożyskiem dwurzędowym z kulistą bieżnią na pierścieniu zewnętrznym. Dzięki temu łożysko ma możliwość wychylenia kątowego i może wyrównywać odchyłki współosiowości, ugięcia wałów i odkształcenia oprawy. Łożyska kulkowe wahliwe są dostarczane z otworem walcowym i stożkowym. Łożyska są nierozłączne.

ŁOŻYSKA WALCOWE

• Łożyska walcowe jednorzędowe są rozłączone. Ułatwia to montaż i demontaż. Oba pierścienie mogą być ciasno pasowane. W celu wyeliminowania naprężeń krawędziowych stosuje się modyfikowany styk liniowy między wałeczkami i bieżniami.

• Łożyska walcowe dwurzędowe są łożyskami swobodnymi. Ich rozłączność ułatwia montaż i demontaż. Oba pierścienie łożyska mogą być ciasno pasowane.

• Łożyska walcowe bez koszyka są przydane do szczególnie wysoko obciążonych miejsc łożyskowania przy umiarkowanych prędkościach obrotowych. Nieuszczelnione łożyska jednorzędowe i dwurzędowe stosuje się głównie w budowie przekładni. Natomiast uszczelnione łożyska dwurzędowe znajdują najczęściej zastosowanie w konstrukcjach dźwigowych.

ŁOŻYSKA IGIEŁKOWE
Łożyska igiełkowe składają się z dwóch pierścieni i wieńca igiełek z koszykiem, który prowadzi dużą liczbę igiełek i zapobiega ich wypadaniu. Zasadniczą cechą łożysk igiełkowych jest ich duża nośność przy nieznacznej wysokości zabudowy. Dzięki temu łożyska te spełniają wymagania lekkiej konstrukcji o dużej nośności przy małej przestrzeni zabudowy.

ŁOŻYSKA STOŻKOWE
Łożyska stożkowe są rozłączne. Pierścień wewnętrzny z koszykiem z wałeczkami (tak zwany zespół wewnętrzny) i pierścień zewnętrzny mogą być oddzielnie zabudowane. W celu wyeliminowania naprężeń krawędziowych stosuje się modyfikowany styk liniowy między wałeczkami i bieżniami. Łożyska stożkowe przejmują duże obciążenia promieniowe i osiowe. Ponieważ łożyska stożkowe mogą przejmować obciążenie osiowe tylko w jednym kierunku, wymagane jest zastosowanie drugiego, przeciwnie ustawionego łożyska stożkowego w celu zapewnienia prowadzenia w przeciwnym kierunku.

ŁOŻYSKA BARYŁKOWE JEDNORZĘDOWE
Łożysko baryłkowe jednorzędowe jest łożyskiem wałeczkowym, zdolnym do wychyleń kątowych. Szczególnie przydatne w konstrukcjach, od których wymaga się dużej nośności promieniowej i wyrównania odchyłek współosiowości. Ta mocna konstrukcja okazała się skuteczna przede wszystkim w przypadkach, w których występują udarowe obciążenia promieniowe. Natomiast nośność osiowa łożysk baryłkowych jednorzędowych jest nieznaczna. Łożyska są nierozłączne.

ŁOŻYSKA BARYŁKOWE
Łożyska baryłkowe dwurzędowe są łożyskami przeznaczonymi do najcięższych obciążeń. Łożyska te mają dwa rzędy symetrycznych baryłek, które w czasie pracy zachowują pełną swobodę prowadzenia na kulistej bieżni pierścienia zewnętrznego.

ŁOŻYSKA KULKOWE WZDŁUŻNE
Łożyska kulkowe wzdłużne są wytwarzane jako łożyska jednokierunkowe i dwukierunkowe. Oba wykonania przejmują duże siły osiowe, nie mogą być jednak obciążane promieniowo.

ŁOŻYSKA KULKOWE SKOŚNE WZDŁUŻNE

• Łożyska kulkowe skośne wzdłużne, jednokierunkowe są łożyskami precyzyjnymi o zacieśnionych tolerancjach i są przeznaczone do obrabiarek. Łożyska te charakteryzują się dużą sztywnością, nieznacznym tarciem i przystosowalnością do dużych prędkości obrotowych przy szybkich zmianach położenia. Łożyska te są nierozłączne.

• Łożyska kulkowe skośne wzdłużne, dwukierunkowe są łożyskami precyzyjnymi, o zacieśnionych tolerancjach, zabudowanymi głównie w precyzyjnych wrzecionach obrabiarek. Łożyska te montowane są w wówczas razem z łożyskami walcowymi dwurzędowymi z otworem stożkowym. Łożyska kulkowe skośne wzdłużne różnych wykonań można zakładać na wale bezpośrednio obok łożysk walcowych zarówno od strony mniejszej jak i większej średnicy stożkowego osadzenia. Łożyska kulkowe skośne wzdłużne, dwukierunkowe są rozłączne. Jednak ich elementy nie są zamienne z elementami innych łożysk tej samej wielkości.

ŁOŻYSKA WALCOWE WZDŁUŻNE
Łożyska walcowe wzdłużne odznaczają się dużą sztywnością, obciążalnością i odpornością na uderzenia . Łożyska te przejmują w jednym kierunku bardzo duże obciążenia osiowe, nie przejmują jednak obciążeń promieniowych. Nie mają zdolności samonastawiania. Łożyska walcowe wzdłużne dają się rozłożyć na złożenie wałeczkowe walcowe wzdłużne, pierścień wewnętrzny i pierścień zewnętrzny.


ŁOŻYSKA BARYŁKOWE WZDŁUŻNE
Łożyska baryłkowe wzdłużne mogą przenosić bardzo duże obciążenia i są przystosowane do stosunkowo dużych prędkości obrotowych. Bieżnie tych łożysk są nachylone w stosunku do ich osi, dzięki czemu łożyska te są również obciążalne promieniowo. Obciążenie promieniowe nie może być jednak większe niż 55% obciążenia osiowego.

ŁOŻYSKA KULKOWE SAMONASTAWNE
Łożyska kulkowe samonastawne są stosowane przede wszystkim w prostych łożyskowaniach. Łożyska te spotyka się np. w maszynach rolniczych, urządzeniach transportowych i maszynach budowlanych. Zespół łożyskowy składa się z łożyska kulkowego obustronnie uszczelnionego, z kulistą powierzchnią zewnętrzną i oprawy z żeliwa szarego lub tłoczonej z blachy stalowej.

TULEJE ŁOŻYSKOWE
Tuleje łożyskowe są powszechnie stosowanymi elementami współpracującymi z łożyskami toczonymi. Zasadniczo każde łożysko można osadzić na wale za pośrednictwem tulei, jednak w praktyce dotyczy to głownie łożysk kulkowych wahliwych oraz baryłkowych, rzadziej kulkowych zwykłych. Z wielu powodów zdecydowanie warto stosować tuleje, a oto kilka najważniejszych:

• ułatwienie zabudowy

• zdecydowanie szybszy i wygodniejszy montaż (specjalistyczny sprzęt w ogóle nie jest potrzebny)

• zdecydowanie szybszy i wygodniejszy demontaż (specjalistyczny sprzęt w ogóle nie jest potrzebny)

• mniejsze wymagania co do sposobu obróbki wału

• bezpieczeństwo- tuleja zabezpiecza wal przed zniszczeniem

• obniżenie koszów eksploatacji (ewentualne uszkodzenie wału, koszty montażu i demontażu).

OPRAWY ŁOŻYSKOWE
Oprawy łożyskowe są oferowane w postaci gotowej do montażu elementów maszyn w wielu różnych wykonaniach. Dzięki oprawom i innym standardowym elementom (np. łożyskom), rozwiązania projektowe dla większości standardowych zastosowań są proste. Standardowe obudowy łożysk stosowane są w wielu różnych rodzajach łożysk, jednakże głównie w kulkowych łożyskach wahliwych lub łożyskach baryłkowych z użyciem lub bez użycia otworów stożkowych. Obudowy są produkowane z różnych materiałów (np. żeliwo, żeliwo sferoidalne, staliwo) i mogą być wyposażone w różne uszczelnienia.

ZESPOŁY ŁOŻYSKOWE
W niektórych aplikacjach, takich jak łożyska we wrzecionach obrabiarek, poszczególne łożyska są często łączone w zespoły łożyskowe. Jednakże dotyczy to głównie łożysk stożkowych oraz kulkowych skośnych. Inne rodzaje łożysk, jak łożyska kulkowe zwykłe mogą być łączone jako komplet. Do stosowania w zestawach łożyska muszą być starannie dobrane i połączone. Zestawy łożysk zazwyczaj są identyfikowane poprzez podanie przyrostków ze wskazaniem liczby pojedynczych łożysk, które wchodzą w skład zestawu i ułożenia łożysk względem siebie. Określony jest także luz lub nawet wstępne napięcie zestawu łożyskowego.